Embrionlarni kriokonservatsiya — bu IVF (sun’iy urug‘lantirish) yoki PGD (preimplantatsiya genetik diagnostika) jarayonida hosil bo‘lgan embrionlarni muzlatib, uzoq muddat saqlash usulidir. Bu amaliyot ko‘plab juftliklar uchun ikkinchi yoki keyingi homiladorlik imkoniyatini beradi.

Qachon embrionlar kriokonservatsiya qilinadi?
1. IVF yoki PGD jarayonida ortiqcha sog‘lom embrionlar qolsa.
2. Embrion transferi hozircha imkonsiz bo‘lsa (masalan, ayolning sog‘lig‘i yomonlashgan bo‘lsa yoki endometriy tayyor bo‘lmasa).
3. Bir nechta IVF davrlaridan keyin embrionlar to‘plab, keyin transfer qilish uchun.
4. Saraton yoki boshqa tibbiy sabablarga ko‘ra reproduktiv imkoniyatni saqlab qolish uchun.
Qanday amalga oshiriladi?
1. Embrionni tayyorlash
• Embrion 5–6 kunlik (blastosist) bosqichga yetkaziladi.
• Sifatli embrionlar tanlab olinadi.
2. Muzlatishga tayyorlash (krioprotektantlar bilan)
• Embrionlar krioprotektant deb ataluvchi maxsus eritmaga solinadi.
• Bu eritma hujayralarni muzlash paytida shikastlanishdan himoya qiladi.
3. Vitrifikatsiya (tez muzlatish)
• Zamonaviy klinikalarda vitrifikatsiya usuli ishlatiladi.
• Bu usulda embrionlar juda tez muzlatiladi, shunda ichkarida kristallar hosil bo‘lmaydi (zarar yetkazmaydi).
4. Suyuq azotda saqlash
• Embrionlar -196°C haroratda, suyuq azot idishlarida (tanklarda) saqlanadi.
Eritish (defrost) va transfer
• Ayolning bachadoni tayyor bo‘lgach (gormonlar bilan), muzlatilgan embrion eritiladi.
• Eritilgan embrionlar yuqori tiriklik darajasiga ega bo‘ladi.
• Sog‘lom embrion bachadonga ko‘chiriladi (odatda og‘riqsiz, oddiy protsedura).
Afzalliklari:
• IVFni takroran qilish shart bo‘lmaydi – embrionlar tayyor turadi.
• Tana tayyor bo‘lmaganda transferni kechiktirish mumkin.
• Ayollar sog‘lig‘ini muhofaza qilish imkonini beradi.
• Homiladorlikka bir nechta urinish imkonini beradi (bitta IVF sikli bilan).
Qancha vaqt saqlash mumkin?
• Amalda 5–10 yilgacha, ba’zida undan ham uzoq muddat saqlanadi.
• Ayrim davlatlarda qonuniy saqlash muddati belgilangan bo‘ladi (masalan, 5 yoki 10 yil).
• Har yili saqlash to‘lovi olinadi
Homiladorlik ehtimoli
Embrionlarning kriotransferida homiladorlik ehtimoli bir necha omillarga bog’liq:
- Ayolning yoshi. Bemor yosh bo’lsa, muvaffaqiyat ehtimoli yuqori. 35 yoshdan keyin ehtimollik kamayadi.
- Kriyokonservalangan embrionlarning sifati. Yangi tsiklda olingan yuqori sifatli embrionlar kriotransferda homiladorlik ehtimolini oshiradi.
- Kriyokonservalash usuli. Zamonaviy vitrifikatsiya embrionlarning eritishdan keyingi tiriklik darajasini oshiradi.
- Ko’chirilgan embrionlar soni. Embrionlar sonining ko’payishi bilan imkoniyatlar ham oshadi.
- Endometriy holati. Bachadonni tayyorlash va endometriy holati implantatsiya muvaffaqiyatida muhim rol o’ynaydi.
- Bepushtlik sababi.
Tadqiqotlar natijalariga ko’ra, embrionlarning kriotransferida homiladorlik ehtimoli:
- 35 yoshgacha bo’lgan ayollar uchun taxminan 40-60%
- 40 yoshdan katta ayollar uchun bu ko’rsatkich 15-30% dan oshmaydi.
Kriotransferdan keyingi jarayon
Ko’chirish jarayoni butunlay og’riqsizdir. Ko’chirilgandan keyin 10-14 kun davomida progesteron preparatlarini qabul qilish davom etadi. Ko’chirilgandan keyin 10-14 kundan keyin homiladorlikni aniqlash uchun beta-HCG bo’yicha qon tahlili o’tkaziladi. Ijobiy natijada homiladorlikni tasdiqlash uchun ultratovush tekshiruvi o’tkaziladi. Ko’chirilgandan keyin birinchi kunlarda ba’zan engil qon ketish kuzatilishi mumkin.
Comments are closed